Contents[hide]
இந்தியாவில் 12 ஜோதிர்லிங்கங்கள் உள்ளன.
1. சோம்நாத் ஜோதிர்லிங்கம், குஜராத்
குஜராத்தில் உள்ள சோம்நாத் கோவிலில் உள்ள ஜோதிர்லிங்கம் 12 ஜோதிர்லிங்கங்களில் முதன்மையானது. தட்சணின் சாபத்தில் இருந்து தப்பிக்க, சந்திரன் இந்த தலத்தில் சிவனை வழிபட்டதாக கதைகள் உள்ளன. சிவபெருமான் சோமச்சந்திரா என்ற பெயரில் இங்கு அருள் பாலிக்கிறார்.2. மல்லிகார்ஜுன ஜோதிர்லிங்கம், ஆந்திரப் பிரதேசம்
மல்லிகார்ஜுனா கோயில் தெற்கு ஆந்திராவில், கிருஷ்ணா நதிக்கரையில் ஸ்ரீ ஷைல மலையில் அமைந்துள்ளது. தனக்கு முன் விநாயகர் திருமணம் செய்து கொண்டதில் வருத்தமடைந்த முருகரை சமாதானப்படுத்த முடியாமல் சிவபெருமான் இந்த மாலையில் சில காலம் குடியிருந்தார் என்று கூறப்படுகிறது.3. மஹாகாலேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம், மத்திய பிரதேசம்
மத்தியப் பிரதேச மாநிலம் உஜ்ஜயினியில் க்ஷிப்ரா நதிக்கரையில் மகாகாலேஷ்வர் கோயில் உள்ளது. கல் வடிவில் சிவனை வழிபடும் ஸ்ரீகரின் பக்தியால் மகிழ்ந்த சிவபெருமான், அவருக்காக இங்கு தங்கியதாக நம்பப்படுகிறது.4. ஓம்காரேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம், மத்தியப் பிரதேசம்
ஓம்காரேஷ்வர் கோயில் மத்தியப் பிரதேசத்தில் நர்மதா நதியில் உள்ள ஒரு தீவில் அமைந்துள்ளது. அசுரர்களை தோற்கடிக்க தேவர்களுக்கு உதவ சிவபெருமான் ஓம்காரேஸ்வரராக உருவெடுத்தது இங்குதான்.5. பைத்யநாத் ஜோதிர்லிங்கம், ஜார்கண்ட்
பைத்யநாத் கோவில் ஜார்க்கண்ட் மாநிலத்தில் உள்ள தியோகரில் அமைந்துள்ளது. இங்குதான் சிவபெருமானிடம் இருந்து பெற்ற ஜோதிர்லிங்கத்தை ராவணன் இலங்கைக்கு எடுத்துச் செல்ல வைப்பதற்காக ஏமாற்றப்பட்டான்.6. பீமாசங்கர் ஜோதிர்லிங்கம், மகாராஷ்டிரா
பீமாசங்கர் கோயில், புனே அருகே உள்ள பீமா நதிக்கரையில் அமைந்துள்ளது. கும்பகர்ணனின் மகனான பீமனைத் தோற்கடித்த பிறகு சிவபெருமான் இங்கு தங்கினார். போரின் போது சிவனின் உடலில் இருந்து வெளியேறிய வியர்வையால் பீமா நதி உருவானது என்று நம்பப்படுகிறது.7. ராமேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம், தமிழ்நாடு
ராமேஸ்வரம் கோயில் தமிழ்நாட்டின் தென்கிழக்கு கடற்கரையில் ராமேஸ்வரம் தீவில் அமைந்துள்ளது. இராவணனுக்கு எதிராகப் போரிடுவதற்கு முன், ராமர் மணலால் லிங்கத்தைச் பிரதிஷ்டை செய்து வழிபட்டார் நம்பப்படுகிறது. ராமரை ஆசீர்வதித்த பிறகு, சிவபெருமான் மணல் லிங்கத்தை ஜோதிர்லிங்கமாக மாற்றினார்.8. நாகேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம், குஜராத்
நாகேஷ்வர் கோவில் குஜராத்தின் சௌராஷ்டிரா கடற்கரையில் அமைந்துள்ளது. சிவபெருமான் தன் பக்தையான சுப்ரியாவை, தாருகா என்ற அரக்கனிடம் இருந்து காக்க ஜோதிர்லிங்க வடிவில் இங்கு காட்சியளித்தார்.9. காசி விஸ்வநாத், வாரணாசி
காசி விஸ்வநாத் ஜோதிர்லிங்கம், சிவபெருமான், விஷ்ணு மற்றும் பிரம்மாவை விட தனது சக்தி பெரியது என்று வெளிப்படுத்தியபோது பூமியின் மேற்பரப்பில் வெடித்த, ஒளியை பரப்பிய முதல் ஜோதிர்லிங்கமாக கருதப்படுகிறது.10. திரிம்பகேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம், நாசிக்
மகாராஷ்டிராவில் நாசிக் அருகே உள்ள திரிம்பகேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம் கோதாவரி நதியின் ஆதாரமாகக் கருதப்படுகிறது. கௌதம ரிஷி பசுவைக் கொன்ற பாவத்திற்கு பிறகு சிவபெருமான் கங்கை நதியை இங்கு பாய்ச்சினார். ரிஷி நீண்ட நெடுந்தவத்துக்கும், பலமுறை மேற்கொண்ட வேண்டுகோளுக்குப் பிறகும், சிவபெருமான் ஜோதிர்லிங்க வடிவில் இங்கு காட்சி அளித்தார்.11. கேதார்நாத் ஜோதிர்லிங்கம், உத்தரகாண்ட்
கேதார்நாத் கோவில், உத்தரகண்ட் மாநிலத்தில் உள்ள கேதார் மலையின் உச்சியில் 12000 அடி உயரத்தில் அமைந்துள்ளது. நர மற்றும் நாராயண முனிவர்களின் தவத்தால் மகிழ்ந்த சிவபெருமான் இங்கு தங்கியதாக நம்பப்படுகிறது.12. கிருஷ்னேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம், அவுரங்காபாத்
மகாராஷ்டிர மாநிலம் அவுரங்காபாத் அருகே க்ரிஷ்ணேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம் அமைந்துள்ளது. சிவபெருமான் தன் பக்தனான சுதர்மனின் தவத்தால் மகிழ்ந்து இங்கு காட்சியளித்தார்.12 ஜோதிர்லிங்கங்களும் பின்வரும் வரிசையில் சந்திரனின் 12 ராசிகளைக் குறிக்கும்.
| சோமநாத் ஜோதிர்லிங்கம் | மேஷம் |
| மல்லிகார்ஜுன ஜோதிர்லிங்கம் | ரிஷபம் |
| மஹாகாலேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம் | மிதுனம் |
| ஓம்காரேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம் | கடகம் |
| பைத்யநாத் ஜோதிர்லிங்கம் | சிம்மம் |
| பீம் சங்கர் ஜோதிர்லிங்கம் | கன்னி |
| ராமேஸ்வரம் ஜோதிர்லிங்கம் | துலாம் |
| நாகேஸ்வரர் ஜோதிர்லிங்கம் | விருச்சிகம் |
| விஸ்வநாத் ஜோதிர்லிங்கம் | தனுசு |
| திரிம்பகேஸ்வரர் ஜோதிர்லிங்கம் | மகரம் |
| கேதார்நாத் ஜோதிர்லிங்கம் | கும்பம் |
| கிருஷ்ணேஷ்வர் ஜோதிர்லிங்கம் | மீனம் |
